Wanneer is een concurrentiebeding in een tijdelijke arbeidsovereenkomst rechtsgeldig?

Sinds de WWZ is het lastig om een werknemer met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd aan een concurrentiebeding te houden. De werkgever moet dan namelijk aantonen dat het beding noodzakelijk is vanwege zwaarwegende bedrijfsbelangen. Het gerechtshof Leeuwarden-Arnhem heeft op 27 december 2016 een arrest gewezen waarin een concurrentiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd rechtsgeldig werd geacht. Hieruit kun je afleiden waaraan een goed concurrentiebeding moet voldoen.

De werknemer is een accountmanager die op 7 april 2014 bij Koffiebranderij G. Peeze BV (hierna: Peeze) in dienst is getreden, op basis van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd met de duur van een jaar. Deze arbeidsovereenkomst is met een jaar verlengd. In beide arbeidsovereenkomsten is een concurrentie- en relatiebeding opgenomen. De tweede arbeidsovereenkomst werd niet verlengd. De accountmanager heeft in maart 2016 een aanbod gekregen van Jacobs Douwe Egberts (hierna: JDE) om als accountmanager binnen de afdeling Horeca te komen werken. De accountmanager kreeg daarvoor van Peeze geen toestemming. Hij vordert onder meer schorsing van het concurrentie- en relatiebeding. De kantonrechter heeft zijn vorderingen afgewezen. Tegen dit vonnis komt de accountmanager in hoger beroep.

Het hof oordeelt als volgt.

Voldaan aan formeel motiveringsvereiste
In arbeidsovereenkomst is onder het concurrentie- en relatiebeding opgenomen dat Peeze een zwaarwichtig belang heeft bij de bedingen. Het hof vindt dat het op basis van deze vermelding voor de accountmanager redelijkerwijs kenbaar moet zijn geweest dat hij als accountmanager kennis zou nemen van gegevens waarvan het voor Peeze – om te voorkomen dat zij (potentiële) klanten zou verliezen – van belang was dat de concurrent daarvan geen kennis zou nemen. In de vermelding zijn de vertrouwelijke gegevens waarop Peeze doelt geconcretiseerd en is de vergaring daarvan gekoppeld aan de functie van accountmanager. Formeel gezien is daarmee voldaan aan het motiveringsvereiste van artikel 7:653 lid 2 BW.

Zwaarwegend belang
Het hof oordeelt bovendien dat het beding noodzakelijk is vanwege zwaarwegende bedrijfsbelangen. De accountmanager was bij Peeze verantwoordelijk voor het behouden en uitbouwen van accounts in de bedrijven- en horecamarkt binnen een bepaald rayon. Hij hield zich bezig met relatiebeheer en acquisitie. Circa 20% van het totale klantenbestand van Peeze behoorde tot zijn werkgebied. Bij de uitoefening van zijn werkzaamheden had de accountmanager inzicht in het klantenbestand van Peeze en voerde hij gesprekken met bestaande en potentiële klanten. Hij had daarvoor toegang tot de F-schijf van de binnendienst en de marketingafdeling van Peeze, waarop informatie over de klanten, de deals en de marketingaanpak te vinden is. Bij Peeze werd in salesvergaderingen gesproken over cijfers, budgetten, marktontwikkelingen, marketingprojecten en de aanpak van belangrijke accounts. De accounmanager werd voor deze vergaderingen uitgenodigd en ontving de notulen daarvan per mail. De accountmanager heeft daardoor de beschikking gekregen over concurrentiegevoelige informatie bij Peeze. Zowel Peeze en JDE opereren in de koffiebranche in de breedste zin van het woord. Beide bedrijven houden zich bezig met het branden van koffie en de verkoop daarvan, het onderhouden van koffiemachines en de verkoop van koffieapparatuur, thee en andere bijproducten. Zowel Peeze als JDE bieden hun diensten in heel Nederland aan voor thuis, op het werk of in de horeca. Aangenomen kan worden dat Peeze en JDE concurrenten zijn van elkaar. Dat Peeze zich meer dan JDE richt op het aanbieden van duurzame en kwalitatief hoogwaardige koffie en thee aan horecabedrijven betreft een accentverschil en leidt daarom niet tot een ander oordeel. Bepalend is dat beide bedrijven zich met soortgelijke diensten en producten tot dezelfde groep klanten richten. De koffiebranche is een vechtmarkt. Het merendeel van de klanten is gevoelig voor schommelingen in de markt en aanbiedingen van concurrerende ondernemingen.

Werknemer niet onbillijk benadeeld
De accountmanager wordt ook niet onbillijk benadeeld door het concurrentiebeding. Hij heeft niet aannemelijk gemaakt dat hij bij handhaving van het concurrentiebeding onvoldoende mogelijkheden heeft om een andere baan te vinden. Een geografische beperking van het beding biedt geen oplossing, omdat zowel Peeze als JDE onder andere via het internet haar diensten en producten in heel Nederland aanbieden en verkopen. Er is ook geen aanleiding om het concurrentiebeding in duur te beperken omdat een dergelijke beperking in tijd niet uit de belangenafweging voortvloeit. Het hof ziet wel aanleiding de werking van het relatiebeding tot een jaar te beperken. Redengevend hiervoor is dat bij een andersluidend oordeel de werking van het relatiebeding na ommekomst van de looptijd van het concurrentiebeding de facto aan de indiensttreding van werknemer bij JDE in de weg zou staan.

Tips voor de formulering van een concurrentiebeding in arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
Uit het arrest is af te leiden dat het voor werkgevers van belang is te concretiseren van welke vertrouwelijke gegevens de werknemer uit hoofde van zijn functie kennis kan nemen. De werkgever moet ook aangeven dat het voor hem van belang is dat de concurrent geen kennis neemt van die gegevens. Vervolgens is het van belang de verantwoordelijkheden van de werknemer te beschrijven en uit te leggen bij welke werkzaamheden hij contact heeft met (potentiële) klanten, hoeveel dat er zijn en tot welke (vertrouwelijke) informatie hij toegang heeft. Denk daarbij ondermeer aan digitale informatie, interne netwerken, binnendiensten, aanwezigheid in vergaderingen en overleggen, toegang tot notulen van vergaderingen, financiële gegevens, budgetten, cijfers, marketingprojecten en offertes.

Meer informatie over het opstellen van een concurrentiebeding? Neem contact met ons op.

Heeft u een vraag? Wij hebben het antwoord.

Adres

Aantjes Advocaten B.V.
Groot Hertoginnelaan 97
2517 EE Den Haag

Bereikbaar op